Tâm, Thức và Ngã (Linh hồn)
- Tâm và ngã
[…]
Khi chúng ta phân biệt tâm, thức và ngã, điều rất quan trọng là phải hiểu rằng trong Đạo Phật, tâm là các hiện tượng không có hình tướng giống như một tấm gương hay một bản chất rõ ràng [trong suốt] và có đối tượng, có hoạt động nhận biết đối tượng, vì vậy nó là cái được gọi là tâm. Và kế đến nếu bạn hiểu ngã như cái gì đó được Thượng đế tạo ra, nếu bạn nghĩ rằng ngã là cái gì đó mà khi chúng ta chết nó phải lên thiên đường hoặc xuống địa ngục hoặc thế này thế kia, nếu bạn nghĩ rằng ngã là cái gì đó có mối quan hệ chặt chẽ với Đấng Tạo Hóa, thì cái ngã như vậy, trong Đạo Phật đang được giải thích hoặc tin, thay vì ngã, đúng hơn nó là một tâm thức thực hiện công việc cho cái ngã, thì khi đó không có Đấng Tạo Hóa nào như vậy. Nếu có bất kỳ Đấng Tạo Hóa nào trên thế giới này, thì đó là tâm.
Nếu bạn lấy một ví dụ về một ngôi nhà đẹp, ngôi nhà đẹp đã được tạo ra hoặc xây hoặc được làm bởi một người thợ mộc hoặc có thể đội xây dựng, vì vậy họ có thể làm điều đó do tâm thức, chính tâm ra lệnh cho cơ thể và để cơ thể làm điều đó. Giống như nếu một người chế tạo chiếc điện thoại từ một thiết bị, thì không phải là thiết bị làm ra, mà là người đó đã làm cái điện thoại, lại không phải là con người đó làm, mà đằng sau con người đó là tâm thức và kiến thức lại đi trở lại vào tâm thức đó.
Cho nên đó là tâm và cũng có nhiều sự nhầm lẫn như tại sao một số người phải đau khổ và tại sao một số người phải hạnh phúc, tại sao có một số người giàu, tại sao một số người lại nghèo, chính lại là tâm. Do tâm mà chúng ta làm điều tốt hay xấu từ thân hay lời nói, do những điều tốt và xấu mà chúng ta làm trong đời này, chúng ta để lại một nghiệp quả, khoảnh khắc [sát na] tiếp theo sau chúng ta làm điều gì đó tốt hay xấu, nên những nghiệp hoặc các hành động đó để lại một loại dấu ấn hoặc một chủng tử [hạt giống] trong dòng tương tục của tâm.
Vì vậy, khi tâm trí này di chuyển, những chủng tử đó kích hoạt và khi đó chúng ta trải qua hạnh phúc và đau khổ. Giống như lý do tại sao chúng ta có thể nói và nói ít nhiều và hiểu được tiếng Anh là bởi vì chúng ta đã học tiếng này. Sinh ngữ đó không phải là một cái gì, không phải bởi vì ai đó đã làm ra sinh ngữ này hoặc bởi vì lực của sinh ngữ này hoặc của ai đó. Lý do tại sao bạn hiểu được những gì tôi đang cố gắng nói, lý do tại sao tất cả chúng ta đều có thể nói ít nhiều tiếng Anh, đơn giản là vì khi chúng ta muốn ghi nhớ, chúng ta có khả năng ghi nhớ, khi chúng ta muốn nói một từ để diễn đạt điều gì đó qua tiếng Anh, chúng ta có khả năng diễn đạt. Nếu ai đó hỏi vậy trước khi diễn đạt, thì kiến thức này tồn tại ở đâu và như thế nào trong tâm thức chúng ta? thì nó tồn tại trong tâm thức chúng ta như một loại dưới dạng một chủng tử [hạt giống].
Chủng tử đó là hạt giống đã để lại trong tâm thức khi chúng ta học tiếng Anh, nói một cách đơn giản, chúng ta có thể nói tiếng Anh bởi vì chúng ta đã học. Cho nên, nếu bạn nghĩ rằng đó là tất cả những thứ được tạo ra với Đấng Tạo Hóa, thì cái ngã [linh hồn] với ý nghĩa như vậy không tồn tại.
- Tâm và thức
Theo triết lý Đạo Phật, chỉ có tâm và thức chỉ là một từ khác cho tâm. Thức thực sự là cùng một thứ, nhưng được đặt tên theo một khía cạnh khác, ví dụ, một người mẹ là một người mẹ đồng thời là một người con gái. Giả sử nếu có một người tên là Mary, ví dụ Mary là một người mẹ, nhưng cô ấy cũng là một người con gái, vì vậy Mary là cả hai, vừa là mẹ vừa là con gái, đây chỉ là một mức độ khác được nêu cho cùng một người tên là Mary. Vì vậy, tương tự, thức và tâm chỉ là hai từ khác nhau cho cùng các hiện tượng, như tôi đã đề cập trước đó, là các hiện tượng không có hình tướng là các hiện tượng trong sáng [rõ ràng] và có khả năng nhận biết một đối tượng. Do đó, có khá nhiều sự khác biệt giữa tâm, thức và ngã [linh hồn].
- Tâm
Vì vậy, khi bạn hiểu một tâm như vậy và loại bản chất của nó, thì bạn có thể nghĩ nó có thể khởi động như thế nào? cần những gì? và nó hoạt động như thế nào? Nếu bạn nói về chức năng của tâm, thì nó hiện hữu như thế nào? Nhưng trước hết tôi chỉ muốn làm rõ rằng không chỉ có một tâm thức, đúng có vô số tâm thức, tâm biết lái xe, không biết nói tiếng Anh; tâm biết nói tiếng Anh, không biết nấu thức ăn; tâm biết nấu thức ăn, không biết bơi. Vì vậy, trong chúng ta, có vô số tâm, không chỉ là một tâm.
Mỗi một tâm thức đều có đối tượng riêng của nó, nên dựa vào mỗi đối tượng riêng, một tâm mới khởi động, giống như nhãn thức, khi bạn nhìn vào cái điện thoại, nhãn thức chấp trì [nắm bắt] cái điện thoại. Khi bạn nhìn vào thứ khác, thì nhãn thức mà nắm bắt cái điện thoại vẫn ở trong cách ưu thế hoặc tan biến trở lại và sau đó mỗi khi bạn nhìn vào vật mới và nhãn thức mới xuất hiện. Vì vậy, tâm và thức không chỉ là một, mà là nhiều nhưng nếu chúng ta chỉ phân loại để làm cho nó dễ dàng hơn thì tâm thức có thể được phân loại thành hai phần: ý thức và căn thức. Đây là hai loại tâm, ý thức và căn thức.
Vì vậy, căn thức về cơ bản liên quan đến năm giác quan, nhưng khi tôi nói về nhãn thức, tôi không nói về nhãn cầu. Bên trong nhãn cầu có tâm gọi là nhãn thức này đó là lý do tại sao chúng ta có thể nhìn thấy mọi thứ. Cho nên, về cơ bản nhãn cầu này được biết đến như một loại nhà hoặc một nơi mà nhãn thức vẫn kéo dài hoặc lưu lại hoặc vẫn ở đó.