Sự Khác Biệt Giữa Tâm và Cá Thể.
Và điểm thứ hai mà tôi muốn chia sẻ ở đây là về sự khác biệt giữa tâm và cá thể. Đó là điểm chót mà chúng ta nghĩ sẽ nói ở buổi học trước và tôi không chắc là chúng ta có nói qua chưa, cho nên tâm thức, như tôi đã nói với các bạn trước đó ở buổi học trước, đó là khả năng rõ ràng [trong suốt, minh] để biết cái gì đó và không có hình tướng.
Nhưng kế đến cá thể là gì? Khi chúng ta nghĩ về bản thân mình, về chính chúng ta, khi bạn nhìn người bạn của mình hoặc khi bạn nhìn vào bất kỳ thành viên nào trong gia đình của mình, hãy nhìn kỹ và suy nghĩ kỹ hơn nữa chính người thân trong gia đình của bạn. Giả sử bạn đang nhìn vào tôi, vậy tôi đang ở đâu, có ở trong đầu không? Cơ thể của tôi có phải là tôi không? Khuôn mặt của tôi có phải là tôi không? Hoặc nếu có cái gì đang nhìn thấy đây, hay tâm của tôi là tôi?
Giả sử bạn nổi giận với ai đó, nếu bạn suy nghĩ kỹ, người đó đang ở đâu mà bạn nổi giận với họ? Nếu bạn nhìn kỹ, bàn tay của người đó không phải là người đó, cái đầu của người đó nhất định không phải là người đó, bởi vì chúng ta đang nhìn thấy đầu của anh ta, cho nên anh ta khác với cái đầu, đó là cách chúng ta thấy, bàn tay của anh ta nữa cũng phân biệt anh ta với bàn tay, bàn tay của anh ta, cái này của anh ta, cái kia của anh ta. Ngay cả khi nói đến tâm, chúng ta nói chẳng hạn tâm thức của anh ta, kiến thức của anh ta, sự khôn ngoan của anh ta, cơn giận của anh ta, vấn đề này và vấn đề kia của anh ta. Vậy thì anh ta ở đâu? Anh ta là gì? Nếu tâm thức không phải là anh ta, nếu thân thể anh ta không phải là anh ta, nếu khuôn mặt hoặc tri thức của anh ta không phải là anh ta, thì anh ta ở đâu?
Anh ta đang ở đâu? Người đó ở đâu? Chính bạn đang ở đâu? Điều rất quan trọng là phải hiểu rằng một người đơn thuần, khi bạn nhìn vào một người bạn, chẳng có gì ngoài cơ thể và tâm. Khi bạn nhìn vào tôi, những gì bạn thấy là cơ thể của tôi, hình ảnh của tôi trong máy, dù cho bạn đang đứng ngay trước mặt tôi, những gì bạn thấy chỉ là màu sắc và hình dạng. Đó là tất cả những gì bạn thấy từ mắt bạn, không có gì cả, chỉ là màu sắc và hình dạng, tất cả những gì bạn thấy là màu sắc và hình dạng của tôi, vậy thôi. Mắt không thể nhìn thấy gì ngoài màu sắc và hình dạng. Vì vậy, màu sắc của tôi là tôi không? Không. Hình dạng của tôi có phải là tôi không? Không. Vậy thì về cơ bản bạn có đang nhìn thấy tôi không? Bạn có thể nhìn thấy tôi không?
Lý do tại sao tôi lại hỏi những câu hỏi này là chỉ để cho bạn suy nghĩ kỹ hơn một chút. Nếu tâm của một người không phải là người đó, thì chúng ta phải hiểu điều đó thật rõ ràng và suy nghĩ nó từ góc độ này nhiều thời gian một chút. Có một số người nổi giận với người A, nhưng người này lại thể hiện sự tức giận đối với người B, người số 3, người số 4, người số 5. Giả sử có một ông chủ trong một công ty, ông chủ nổi giận với người A, thì sau người A, bất cứ ai vào văn phòng của ông, người chủ này đều tỏ ra tức giận với bất cứ ai vào văn phòng.
Tất cả chúng ta đều biết rằng điều đó là không công bằng, tôi cũng có biết một giáo viên, thầy giáo dạy ngôn ngữ, ông ấy thích xem các trận đấu cricket, nó giống như bóng đá ở châu Âu, các quốc gia châu Âu họ thực sự thích bóng đá, một môn đá banh. Ở Ấn Độ, họ thích môn cricket giống như một trận bóng rổ, trò chơi ngoài trời, cho nên ông giáo đó thực sự thích đội của Ấn Độ, ông ấy là người Ấn Độ nên ông ấy thích đội Ấn Độ, ông luôn muốn đội Ấn Độ thắng, thật là không hợp lý, nhưng đó vẫn là điều mọi người luôn thích phía bên họ thắng. Nhưng nếu đội Ấn Độ thua vào một thời điểm nào đó, nếu đội Ấn Độ thua vào ngày hôm đó, thì ông ấy có tâm trạng chán nản, bất cứ ai đến gần, ông đều thể hiện sự tức giận. Tất cả chúng ta đều biết rằng điều này nghe có vẻ không hay và không ổn, nhưng chúng ta cũng đang làm điều tương tự.
Khi ai đó tức giận, giả sử khi tức giận, bạn thường làm gì? Giả sử bạn nổi giận với ai đó, vậy bạn có biểu lộ ra, bạn thấy hay bạn muốn làm hại người đó hay không? Đó là phía của mình, hoặc ít nhất là bạn không thích người đó, không chỉ là không thích người đó mà bạn còn không thích tất cả mọi thứ của người đó, dù bạn biết bàn tay của người đó không phải là người đó, bạn cũng không thích bàn tay đó, dù bạn biết rằng khuôn mặt của người đó không phải là người đó nhưng bạn vẫn không thích khuôn mặt. Vẫn như có câu nói ở quê tôi: “Nếu không ưa hàng xóm thì bò của họ bạn cũng ghét luôn” [ghét ai ghét cả tông chi họ hàng] Vì vậy, bạn không thích mọi thứ liên quan đến người đó. Nếu cá thể đó thuộc về một quốc gia nào đó, thì bạn cũng không thích quốc gia đó chỉ vì bạn không thích người đó, nên cơn giận có thể đi đến mức đó.
Vì vậy, những gì tôi muốn nói ở đây là chúng ta phải biết nếu một người nói điều gì đó xấu với chúng ta, thì bạn phải hiểu rằng cá thể đó nói điều gì tồi tệ bởi vì người đó tức giận, người đó nói điều gì đó xấu với chúng ta bởi vì người đó ghen tị. Cho nên, nếu bạn tức giận, thì bạn có thể tức giận với sự ghen tị với người đó, với sự tức giận của người đó, không phải với mọi thứ liên quan đến người đó, nếu không thì bạn cũng trở thành giống như ông thầy giáo biểu lộ tâm trạng của mình với tất cả mọi người đến với ông khi có sự cố xảy ra mà không hề liên quan đến người đó chút nào. Vì vậy, đó là lý do tại sao cá thể và tâm là một sự khác biệt rất lớn.
Cá thể và thân thể là một sự khác biệt rất lớn và nếu bạn muốn biết cá thể là gì, thì đó chỉ là một cái nhãn, người đó chỉ là một cái nhãn được gán cho sự kết hợp của cơ thể và tâm. Đôi khi cá thể chỉ là một cái nhãn được gán cho tâm của chúng ta. Nói chung, khi bạn nghĩ về một cá thể, khi bạn nghĩ về một con người, thì mỗi một người không là gì khác ngoài cái nhãn được gán cho cơ thể và tâm của chính cá thể đó. Chính xác giống như chiếc xe hơi, nếu bạn nhìn vào một chiếc xe hơi, bạn sẽ không tìm thấy chiếc xe hơi, nếu ai đó hỏi bạn xác định: “Chiếc xe hơi ở đâu?” Tất cả những gì bạn có thể thấy là hình dáng và màu sắc của chiếc xe. Hình dáng của chiếc xe không phải là chiếc xe, màu sắc của chiếc xe không phải là chiếc xe, chúng ta ai cũng biết rất rõ ràng, nhưng đó chỉ là cái nhãn. Nếu bạn xác định chính xác động cơ xe, dù cho bạn tháo động cơ đi, chiếc xe vẫn ở đó, nếu bạn tháo động cơ xe, bạn không nói rằng “Tôi tháo, tôi thay đổi chiếc xe”, bạn chỉ thay đổi động cơ. Dù cho bạn thay đổi thân xe, bạn vẫn thấy rằng “Tôi chỉ thay thân xe, không phải xe của tôi”.
Vì vậy, bạn vẫn nghĩ rằng chiếc xe đó vẫn còn, dù cho bạn thay đổi thân xe, dù cho bạn thay đổi bánh xe, dù cho bạn thay đổi động cơ, ngay cả khi bạn thay đổi cửa sổ, thậm chí nếu bạn thay đổi cửa xe, nên về cơ bản chiếc xe cũng chỉ là một cái nhãn được gán cho. Tôi nghĩ rằng sự thu gom những thứ nhất định khiến bạn cảm thấy như đây là một chiếc xe, rồi bạn chỉ cần đưa ra một cái nhãn. Giống như một hiệu trưởng, ông hiệu trưởng giống như một ông tổng thống, chỉ là một cái nhãn. Không có tổng thống trong con người, con người vẫn như ngày hôm qua, nhưng khi cá thể được bầu làm tổng thống, thì người đó được gọi là tổng thống, chúng ta chỉ gán cho một nhãn hiệu, không có gì trong đó, chúng tôi chỉ gán cho một cái tên. Giống như chúng ta chỉ đặt cái tên, nếu con chó thực sự to lớn, hơi nhiều lông, bạn có thể gán cho cái nhãn như là sư tử, điều đó không có nghĩa là ngày mai con chó trở thành sư tử và chỉ là tên nhãn mà bạn đặt cho. Cá thể chỉ là một cái tên, chỉ là một cái nhãn. Vì vậy, đây là cách rất quan trọng để hiểu sự khác biệt giữa tâm và cá thể.
