Câu Hỏi và Trả Lời

1.   Thưa Lama, cảm tính luôn mù quáng, vậy còn giác quan thứ sáu thì sao? Nó thuộc loại tâm nào?

Tôi đã thấy nhiều người nói về giác quan thứ sáu, tôi không biết giác quan thứ sáu là gì. Tất cả những gì tôi biết là có năm giác quan. Nhiều người nghĩ rằng giác quan thứ sáu giống như là cảm tính không phải là năm giác quan, tuy nhiên cảm tính chỉ là cảm giác tức thời xuất hiện trong tâm của bạn, thực sự đó là ý thức. Trong sáu thức, năm căn thức và ý thức, vì vậy giác quan thứ sáu không phải là một giác quan, mà nó là một tâm sở và đó là tâm sở cảm thọ, những cảm thọ bản năng, nên những cảm giác đó dựa trên kinh nghiệm trong quá khứ. Chúng ta chắc chắn có những cảm xúc, đôi khi chúng ta có cảm giác về người này có thể sai, hoặc người này có thể đúng, hoặc người này có thể thực sự xấu hoặc tốt. Chúng ta có tất cả những cảm giác này dựa trên những kinh nghiệm trong quá khứ của chúng ta. Khi mới gặp một người, chúng ta có những cảm giác hoặc cảm nhận điều gì đó. Vậy, người đó ở gần bạn đóng vai trò như một duyên để kích hoạt một số trải nghiệm quá khứ trong tâm bạn, và bạn rút ra kết luận dựa trên những kinh nghiệm trong quá khứ đó, nên bây giờ bạn thực sự không biết loại trải nghiệm quá khứ nào bởi vì bạn không biết. Bạn có thể có một số cảm xúc tốt hoặc cảm xúc xấu và mọi người nói chẳng hạn “Giác quan thứ sáu của tôi nói thế kia hoặc nói thế này và thế kia, ồ, tôi sẽ đưa ra một số quyết định”. Vậy, tôi sẽ nói rằng điều đó là hoàn toàn ngu ngốc để thừa nhận, để dựa vào giác quan thứ sáu đó. Nó có thể đúng nhiều lần, nhưng nó cũng có thể sai, giống như bạn đang ở trong một căn phòng không thấy gì cả, như bạn đang ở trong bóng tối và bạn nhặt một thứ gì đó trên cái đĩa và bạn ăn, có thể là bất cứ thứ gì, ăn thứ gì đó trong bóng tối là không có sáng suốt khi bạn không biết mình đang ăn gì.

Cũng giống y như vậy, khi bạn nhìn thấy một ai đó, khi bạn gặp phải tình huống như vậy và khi đó bạn có giác quan thứ sáu hoặc có thể là ý thức là những cảm giác, chẳng hạn, ‘dường như điều gì đó’, bạn không nên dựa vào những cảm giác đó, hãy giữ lại. Và khi tôi nói rằng bạn không nên dựa vào những cảm giác đó, tôi không nói về việc chỉ cần tránh cho bản thân bạn khỏi cái nhìn một cách tiêu cực, nhưng bạn cũng có thể tránh cho bản thân  mình khỏi cái nhìn một cách tích cực,hãy có cả hai cảm xúc lẫn nhau. Ý tôi là khi chúng ta nói về việc không để có một cảm xúc xấu, tiêu cực, bạn cũng không nên tin tưởng ngay lập tức. Hãy giữ lại, nếu bạn thấy có lý do thì dựa vào đó mà tin tưởng hoặc có thể chỉ cần rút lại.

Vậy câu hỏi đặt ra là về giác quan thứ sáu nó thuộc loại tâm nào? Đúng vậy, nó chỉ là ý thức. Tâm thức: căn thức và ý thức, nên câu hỏi của bạn về cơ bản có phải là căn thức hoặc có phải là ý thức hay không. Đây là thức thứ sáu, chỉ có sáu loại tâm: năm thức và một tâm thức.

2. Thưa Lama, nếu chúng ta có nhiều loại tâm, làm thế nào chúng không bị mất đi với cái chết? Tất cả những tâm đó vẫn tiếp tục trong trạng thái trung gian và trong các kiếp sau?

Bạn thấy đó, vấn đề là khi chúng ta chết, cơ thể có thể bị hủy hoại, cơ thể có thể bị đốt cháy hoặc những người khác nhau làm những việc khác nhau với cơ thể, cơ thể còn lại. Nhưng lý do tại sao những tâm này không bị hủy hoại là bởi vì chúng không có hình tướng, chúng là vô hình tướng, nên không có lửa hoặc không có gì có thể làm tổn hại đến tâm. Đúng là tâm thức hòa tan thành tâm vi tế, vi tế và vi tế, rồi đi ra khỏi cơ thể. Vì vậy dấu ấn của tâm thức để lại trong tâm, và khi nhân duyên khởi lên, tâm thức đó sẽ kích hoạt.

Tất cả những tâm đó vẫn tiếp tục trong trạng thái trung gian và trong các kiếp sau. Hoàn toàn, mỗi một tâm đều chuyển thành hạt giống, đi vào tâm vi tế hơn và vi tế hơn và tâm rất vi tế, nên tâm vi tế đó đi ra khỏi cơ thể chúng ta, rồi nhập vào tử cung và sinh trở lại. Tâm vi tế đó trong trạng thái trung gian 49 ngày có một cơ thể và sau đó một số tâm thô sẽ kích hoạt tại một thời điểm.

3. Thưa Lama, khi chúng ta tái sinh, tại sao chúng ta không tiếp thu những ý nghĩ đó với chúng ta mà chúng ta đã có trong kiếp trước?

Có rất nhiều trường hợp người ta nhớ lại tiền kiếp của mình, có rất nhiều đứa trẻ thậm chí ngày nay ở Ladakh đã đưa cha mẹ của mình đến xem ngôi nhà của kiếp trước của chúng ở một số ngôi làng khác nhau. Trong ngôi làng nơi tôi sinh ra, có ít nhất năm hoặc sáu đứa trẻ như vậy, ba hoặc bốn đứa trẻ ở tu viện nơi tôi tu học ở Ladakh. Khi chúng ta chết, tất cả tâm thô hòa tan vào trong tâm vi tế, nên tâm thức thô cần thời gian để kích hoạt với điều kiện. Đây là lý do duy nhất nếu không, dĩ nhiên, là chúng ta có thể nhớ được mọi thứ và dĩ nhiên, khi học trở nên dễ dàng hơn thì rõ ràng là những người đó từng học Phật học trong kiếp trước, kiếp này sẽ dễ dàng hơn nhiều. Có rất nhiều nhà sư có thể học Phật học dễ dàng hơn nhiều nếu kiếp trước họ là một nhà sư.

4. Tôi có thể lọc những suy nghĩ đó nếu tôi muốn không?

Vậy, hãy cố gắng phân tích suy nghĩ nào tích cực và suy nghĩ nào tiêu cực và tích cực thì bạn có thể rèn luyện bản thân nhiều hơn và tiêu cực thì bạn có thể tiếp tục giảm bớt hoặc loại bỏ chúng, vì vậy đây là cách bạn có thể lọc những suy nghĩ hữu ích.